Μία σπασμένη δίφυλλη μαρμάρινη πόρτα βρέθηκε στο θύρωμα του τρίτου διαφραγματικού τοίχου που οδηγεί στον τρίτο θάλαμο.
Αυτό ανακοίνωσαν πριν από λίγο η επικεφαλής της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά της Αμφίπολης, κυρία Αικατερίνη Περιστέρη μαζί με τη γενική γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη παρουσία της κυρίας Αννας Παναγιωταρέα. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις:
1. Με την αφαίρεση των χωμάτων, χτες, αποκαλύφθηκαν τμήματα από μαρμάρινη θύρα, της τυπικής μορφής των μακεδονικών τάφων: Δηλαδή, έχουμε θύρα κατασκευασμένη από μάρμαρο Αλυκής Θάσου- όπως είναι κατασκευασμένο και όλο το ταφικό συγκρότημα- με εφηλίδες, οι οποίες μιμούνται την κεφαλή καρφιών, όπως είθισται στις ξύλινες πόρτες. (φωτο 1).
2. Στη δυτική πλευρά του θυρώματος διαπιστώθηκε ότι υπάρχει στροφέας. Ο στροφέας είναι το σημείο κρέμασης της θύρας από την παραστάδα. (φωτο 2, σχέδιο).
3. Σας θυμίζω το μέγεθος των ανοιγμάτων: Τα ανοίγματα Καρυάτιδων και Σφιγγών είναι ακριβώς 1,67μ. Το άνοιγμα του τρίτου θυρώματος είναι 1,50μ.
4. Κατά την ανασκαφή αποκαλύφθηκε η συνέχεια των πλευρικών τοιχωμάτων, η οποία δεν διαφέρει καθόλου από τους προηγούμενους χώρους, ήτοι ορθομαρμάρωση, όμοια με εκείνη που υπάρχει σε όλους τους χώρους του μνημείου.
5. Κατά την ανασκαφή, επίσης, βρέθηκαν, μπροστά από τη θύρα, πίσω από τις Καρυάτιδες, χάλκινα και σιδερένια καρφιά. Τονίζουμε ότι βρέθηκαν χτες και δεν είναι δεδομένο ότι ῾῾παραπέμπουν σε φορείο᾽᾽.
Θέλω, επίσης, να κάνω δύο γενικές παρατηρήσεις:
Η κ. Παναγιωταρέα και οι επιστήμονες τόνισαν τα εξής: «Επειδή διαβάζω σε δημοσιεύματα, υποθέσεις ότι δεν γίνεται η αρχαιολογική έρευνα σύμφωνα με την ανασκαφική μέθοδο, δηλαδή, αφαίρεση ανασκαφικών στρωμάτων με συστηματικό τρόπο, όπως προκύπτει από τα ημερολόγια της ανασκαφής, είναι προφανές ότι η εργασία γίνεται με τον πλέον ενδεδειγμένο επιστημονικό τρόπο.
Όσον αφορά στον τρόπο απομάκρυνσης των χωμάτων της ανασκαφής, μέσα από τον τάφο, σημειώνω το εξής: Προκειμένου να διευκολυνθεί η ανασκαφή και να προχωρήσει όσο το δυνατόν καλύτερα και ασφαλέστερα, χρησιμοποιείται ταινία μεταφοράς χωμάτων, όπως, άλλωστε, συνηθίζεται και σε άλλες ανασκαφές».
Τεχνικές εργασίες:
1.Το δάπεδο της επίχωσης πίσω από τις Καρυάτιδες έχει φτάσει ως την στέψη των βάθρων, επί των οποίων στηρίζονται οι Καρυάτιδες, δηλαδή περίπου στο 1,5 μ.
2. Αυτή η επίχωση θα παραμείνει προσωρινά ως αντιστήριξη του τρίτου διαφράγματος. Θα αρχίσει να καταβιβάζεται σε συνδυασμό με την απομάκρυνση χωμάτων από τον τέταρτο χώρο.
3. Να σημειώσω ότι στον χώρο, δηλαδή, πίσω από τις Καρυάτιδες ως τον τρίτο διαφραγματικό τοίχο, τοποθετήθηκε η δεύτερη φάση αντιστήριξης, με ισχυρές μεταλλικές κοιλοδοκούς.
4. Επίσης, υποστηλώθηκε προσωρινά το θραυσμένο υπέρθυρο του τρίτου διαφράγματος, το οποίο θα απομακρυνθεί για να καθαριστεί και να συντηρηθεί.
5. Στον τέταρτο χώρο -ο οποίος χαρακτηρίζεται από συνεχή ορθομαρμάρωση ίδιου τύπου μαρμάρου Αλυκής Θάσου, όπως και το σύνολο του μνημείου- υλοποιούνται ήδη από την Δευτέρα εργασίες αντιστήριξης των τοίχων και υποστύλωσης της θόλου για την ασφάλεια των εργαζομένων και του μνημείου. Εχει, λοιπόν, ήδη ολοκληρωθεί η αντιστήριξη στην στέψη των πλαϊνών τοίχων και έχει ξεκινήσει η τοποθέτηση της υποστύλωσης της θόλου, με μεταλικές σωληνωτές δοκούς.
6. Λόγω της ευαίσθητης ισορροπίας στην οποία βρίσκεται η θόλος, οι τεχνικοί σύμβουλοι μαζί με το συνεργείο προσπαθούν, με λεπτές επεμβάσεις, να τοποθετήσουν την υποστύλωση χωρίς να διαταράξουν την ισορροπία που έχει δημιουργηθεί μετά τις εξωτερικές αποχωματώσεις.
7. Να σημειώσω ότι η υποστύλωση έχει υλοποιηθεί στα δυο τρίτα της επιφάνειας της θόλου. Οι ευρισκόμενες εκεί εξωτερικές επιχώσεις επιτρέπουν να εξελιχθεί ασφαλέστερα η διαδικασία της υποστύλωσης. (φωτο 3,4).
8. Η υποστήλωση που χρησιμοποιείται είναι “παθητική” -δηλαδή, ενεργοποιείται μόνον στις περιπτώσεις που ένας θολίτης τείνει να μετακινηθεί-πράγμα που εξασφαλίζει την ελάχιστη δυνατή επίδραση στην υφιστάμενη ισορροπία της θόλου.
9. Θα έχετε αντιληφθεί ότι βρισκόμαστε στη δυσκολότερη φάση των εργασιών που ως τώρα έχουν πραγματοποιηθεί για την ασφάλεια εργαζόμενων και μνημείου.
10. Έχω αναφερθεί ότι η επίχωση έχει κλίση από Νότο προς Βορρά, με υψομετρική διαφορά πάνω από ένα μέτρο. Στον τέταρτο διαφραγματικό τοίχο έχει εντοπιστεί το άνοιγμα, στο οποίο έχω επίσης αναφερθεί, σε μεγαλύτερο βάθος από τα προηγούμενα ανοίγματα. Οδηγεί τους τεχνικούς στο συμπέρασμα ότι το δάπεδο του τέταρτου χώρου βρίσκεται βαθύτερα από το δάπεδο των προηγούμενων χώρων, πιθανώς κατά δύο μέτρα.
11. Φυσιολογικά, αυτό σηματοδοτεί την ύπαρξη σκάλας ή ράμπας η οποία ξεκινά πιθανώς μετά το θύρωμα του τρίτου διαφράγματος.
12. Συμπληρωματικά σας αναφέρω ότι έχει προχωρήσει το χωματουργικό έργο, που πραγματοποιείται στην δυτική πλευρά του μνημείου για ταπείνωση του ύψους και απάλυνση της κλίσης των πρανών.
Σκάλα
Η εκτίμηση της ανασκαφικής - διεπιστημονικής ομάδας είναι πως μετά το θύρωμα μέσα στον τρίτο θάλαμο υπάρχει κλίμακα (σκάλα) που κατεβαίνει σε βάθος ίσως και 2 μέτρων.
Οσο πάντως η αρχαιολογική σκαπάνη δεν μπορεί να δώσει καίριες απαντήσεις για το τι είναι τελικά το μνημείο στο Λόφο Καστά, τόσο φουντώνουν τα σενάρια.
Ηδη κάποιοι επιστήμονες έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται αν πρόκειται για τάφο ή αν είναι κάποιο είδος ιερού στο οποίο πήγαιναν οι πιστοί για να προσκηνύσουν. Αναφέρονται χαρακτηριστικά σε ιερό προς τιμήν του Διονύσου ο οποίος έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης την περίοδο της Μακεδονικής δυναστείας.
Τη δική του άποψη για το τι είναι τελικά το εκπληκτικό αλλά και τόσο μυστηριώδες μνημείο στην αρχαία Αμφίπολη, δίνει ο ακαδημαϊκός, ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Μ. Τιβέριος.
Ο κ. Τιβέριος, μιλώντας στο TheTOC.gr θεωρεί με σιγουριά ότι πρόκειται για τάφο, αλλά μοναδικό δημιούργημα, ένα πρωτόγνωρης μορφής ταφικό - ηρωικό κτίσμα, το οποίο μπορεί να ενταχθεί στους μακεδονικούς τάφους
«Ανήκω σε αυτούς οι οποίοι πιστεύουν ότι πρόκειται για ταφικό κτίσμα. Και να σας πω, γιατί. Δεν είναι ακριβώς βάθρα αυτά στα οποία στέκουν οι Καρυάτιδες, αλλά το κάτω μέρος τοίχων στα οποία «πατάνε». Βεβαίως, η διευκρίνιση είναι για τους ειδικούς -τα ανακοινωθέντα δεν είναι ακριβή στην ορολογία, όμως αυτό είναι επουσιώδες…»
Όπως αναφέρει: «Μία συνάδελφος αρχαιολόγος είπε ότι, το κτίσμα δεν έχει πόρτες. Λησμόνησε ότι, είχε τοίχους. Εννοώ, τους τοίχους που από την αρχή ονομάσαμε «διαφραγματικούς. Δεν πρόκειται για ιερό, στο οποίο είχαν πρόσβαση οι πιστοί, προσέρχονταν για να αφήσουν το ανάθημα τους (το αφιέρωμα, την προσφορά στους θεούς). Ούτε αναθήματα υπάρχουν, ούτε μορφή ιερού έχει.
Είναι ένα πρωτόγνωρης μορφής ταφικό - ηρωικό κτίσμα, το οποίο μπορεί να ενταχθεί στους μακεδονικούς τάφους.
Είναι ταφικό μνημείο, γι αυτό καλύφθηκε από επάνω με χώμα και με έναν μεγάλο λόφο -κατά ένα μέρος ο λόφος είναι τεχνητός, βέβαια, υπήρχε ήδη ένας λόφος εκεί, ένα νεκροταφείο και στη συνέχεια, καλύφθηκε ολόκληρο και τοποθετήθηκε επάνω το Λιοντάρι.
Αναφερόμενος στις Καρυάτιδες που έχουν βρεθεί επισημαίνει:
«Καρυάτιδες υπάρχουν σε εσωτερικό νεκρικού θαλάμου, έχουν βρεθεί -άλλης αντίληψης, βέβαια- στον θρακικό τάφο στο Σβέσταρι Βουλγαρίας. Επομένως, ούτε η ύπαρξη των Σφιγγών, ούτε η ύπαρξη των Καρυατίδων σημαίνουν κάτι, ως προς το είδος, τη χρήση του κτίσματος».
«Στην ανασκαφή του αναλημματικού τοίχου (των περίπου 500 μέτρων, που συγκρατεί τα χώματα του τύμβου) αποκλείεται να μην έχουν βρεθεί όστρακα κατά την ανασκαφή και επομένως, να έχουν δώσει μία χρονολόγηση. Όταν γίνουν οι ανακοινώσεις θα μάθουμε».
Οσο για το ποιος είναι θαμμένος στο μνημείο επιμένει: «Ο,τι έχω πει και συνεχίζω να λέω είναι υποθέσεις, σενάρια. Έχω πει Νέαρχος, έχω πει Ρωξάνη και Αλέξανδρος Δ. Σε κάθε περίπτωση είναι κάποιο (ένα) ή κάποια (περισσότερα του ενός) πολύ σημαντικά πρόσωπα».
Πηγή: imerisia.gr